Wrestling (đấu vật phong cách phương Tây) hiện nay đang dần trở thành một phần quan trọng trong môn BJJ (Nhu thuật Brazil), đặc biệt là trong bộ quy tắc No-Gi, nơi không có các phần để cầm và nắm như trên Gi (võ phục), và phong cách thi đấu trở nên bùng nổ hơn. Việc tích hợp các kỹ thuật Wrestling vào lối chơi No-Gi BJJ của bạn có thể nâng cao đáng kể khả năng kiểm soát và chiếm ưu thế trước đối thủ, đặc biệt là trong giai đoạn đứng của trận đấu. Trong bài viết này, dưới đây là bảy khái niệm của môn Wrestling mà những ai đang tập No-Gi BJJ nên thành thạo.
1) Kiểm soát đầu
Trong Wrestling, việc kiểm soát đầu của đối thủ thường được coi là kiểm soát toàn bộ cơ thể. Khái niệm này cũng rất quan trọng trong grappling No-Gi. Đầu giống như vô lăng của cơ thể; nơi nào đầu đi, cơ thể sẽ theo đó. Bằng cách kiểm soát đầu của đối thủ, bạn có thể điều khiển tư thế, sự cân bằng và khả năng tấn công của họ.
Kiểm soát đầu có thể được thiết lập theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như thông qua các chiêu thức cổ, khóa đầu hoặc thậm chí là vị trí tay. Ví dụ, một chiêu thức cổ mạnh cho phép bạn kéo đầu đối thủ xuống, khiến họ dễ bị tấn công bằng các kỹ thuật như snap-down hoặc ném. Thêm vào đó, việc duy trì kiểm soát đầu có thể ngăn đối thủ thực hiện các đòn quật hoặc khóa, giúp bạn có lợi thế trong các pha giao tranh.
Để cải thiện kỹ năng kiểm soát đầu, hãy thực hành các bài tập tập trung vào việc duy trì các chiêu thức và vị trí mạnh mẽ. Đảm bảo rằng các chuyển động của bạn linh hoạt và bạn có thể chuyển đổi giữa các loại kiểm soát đầu một cách liền mạch. Theo thời gian, điều này sẽ làm cho lối chơi grappling tổng thể của bạn mạnh mẽ hơn.
2) Kiểm soát hông
Hông là trung tâm của sức mạnh và sự cân bằng trong grappling, và việc kiểm soát hông của đối thủ là rất quan trọng cho cả tấn công và phòng thủ. Trong Wrestling, kiểm soát hông cho phép bạn điều khiển nhịp độ và hướng đi của trận đấu; bất kể điều gì bạn muốn đạt được, việc kiểm soát hông của đối thủ là điều không thể thiếu.
Trong No-Gi BJJ, kiểm soát hông trở nên càng quan trọng hơn vì sự thiếu vắng các điểm bám khiến việc kiểm soát cơ thể đối thủ qua trang phục trở nên khó khăn. Các kỹ thuật như khóa thân, underhooks và overhooks là những công cụ thiết yếu để giành được kiểm soát hông. Chẳng hạn, một khóa thân thực hiện tốt có thể hạn chế hông của đối thủ, ngăn họ không thể đổ người hay trốn thoát, từ đó tạo điều kiện cho các đòn quật có xác suất thành công cao.
Cải thiện kiểm soát hông không chỉ cần sức mạnh mà còn cần hiểu biết vững vàng về lực. Các bài tập nhấn mạnh vào việc pummeling, ném hông và kiểm soát từ vị trí trên có thể tăng cường khả năng thống trị hông của đối thủ.
3) Sự căn chỉnh
Sự căn chỉnh đề cập đến việc định vị đúng cách cơ thể của bạn so với đối thủ, đảm bảo rằng đầu, vai và hông của bạn nằm thẳng hàng. Căn chỉnh tốt cho phép bạn tối đa hóa sức mạnh và hiệu quả trong cả kỹ thuật tấn công và phòng thủ.
Trong No-Gi BJJ, việc duy trì căn chỉnh đúng cách là rất quan trọng khi thực hiện các đòn quật, quét hay khóa. Ví dụ, khi thực hiện một đòn quật hai chân, đầu và hông của bạn nên thẳng hàng với hướng đẩy để tối đa hóa lực và giảm thiểu rủi ro bị phản công. Tương tự, trong việc vượt qua thế phòng thủ, việc giữ thẳng hàng với hông và vai của đối thủ có thể giúp bạn duy trì áp lực và ngăn họ phục hồi thế phòng thủ.
Để phát triển cảm giác căn chỉnh tốt hơn, hãy thực hành các kỹ thuật một cách chậm rãi và tập trung vào cơ chế định vị của cơ thể bạn. Làm việc với một huấn luyện viên hoặc đối tác tập luyện có kiến thức để nhận phản hồi cũng sẽ giúp bạn cải thiện sự căn chỉnh và kỹ thuật tổng thể.
4) Vị trí bên trong
Một thuật ngữ nổi tiếng do John Danaher giới thiệu, khái niệm "vị trí bên trong" đề cập đến việc giữ cho cánh tay hoặc chân của bạn nằm trong trung tâm khối lượng của đối thủ. Vị trí này rất có lợi vì nó cho phép bạn kiểm soát tốt hơn các động tác của đối thủ và tiếp cận với trung tâm cơ thể của họ, từ đó dễ dàng áp dụng áp lực hoặc thực hiện các đòn tấn công.
Trong wrestling, vị trí bên trong thường được tìm kiếm trong các tình huống gài tay, nơi việc kiểm soát bên trong cánh tay của đối thủ có thể dẫn đến lợi thế tốt hơn cho các đòn takedown hoặc ném. Trong No-Gi BJJ, vị trí bên trong cũng rất quan trọng trong các tình huống clinch, vượt qua guard và thậm chí là trong các cố gắng khóa. Ví dụ, khi thi đấu để có được underhooks, việc giành được kiểm soát bên trong cho phép bạn xác định được tình huống clinch, làm cho việc giữ vị trí ưu thế hoặc khởi động một đòn takedown trở nên dễ dàng hơn.
Để phát triển kỹ năng trong việc kiểm soát bên trong, hãy thực hành các bài tập pummeling và tập trung vào việc duy trì kiểm soát không gian bên trong trong các buổi sparring. Điều này sẽ giúp bạn trở nên thành thạo hơn trong việc kiểm soát và phản công các động tác của đối thủ.
5) Áp lực và phân bổ trọng lượng
Một trong những nguyên tắc quan trọng của wrestling mà áp dụng rất tốt vào No-Gi BJJ là việc sử dụng áp lực và phân bổ trọng lượng hợp lý. Việc tạo ra áp lực liên tục lên đối thủ buộc họ phải gánh trọng lượng của bạn, điều này có thể khiến họ mệt mỏi về thể chất và căng thẳng về tinh thần. Áp lực này thường dẫn đến những cơ hội cho các đòn khóa hoặc tiến tới vị trí ưu thế.
Trong No-Gi Jiu-Jitsu, áp lực có thể được áp dụng theo nhiều cách, chẳng hạn như khi vượt qua guard, giữ vị trí trên cao hoặc thực hiện một đòn khóa. Phân bổ trọng lượng hợp lý đảm bảo rằng đối thủ luôn phải đấu tranh để thở, di chuyển hoặc phòng thủ, khiến cho việc duy trì kiểm soát và khai thác những sai lầm của họ trở nên dễ dàng hơn.
Để thành thạo kỹ năng áp lực và phân bổ trọng lượng, hãy thực hành các kỹ thuật liên quan đến việc kiểm soát trọng lượng nặng, như side control, mount hoặc knee on belly (KOB). Tập trung vào việc thực hiện những điều chỉnh nhỏ trong vị trí của bạn để tăng cường sự không thoải mái cho đối thủ trong khi vẫn giữ được sự ổn định trong tư thế của mình.
6) Thời điểm
Thời điểm là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong wrestling và No-Gi BJJ. Việc nắm bắt đúng thời điểm để tấn công hoặc phòng thủ có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong một cuộc chiến. Thời điểm không chỉ liên quan đến tốc độ mà còn là khả năng đọc tình huống và phản ứng nhanh chóng với những chuyển động của đối thủ.
Trong No-Gi BJJ, thời điểm thường quyết định xem bạn có thể thực hiện một cú takedown, chuyển đổi thế hoặc áp dụng một đòn khóa hay không. Ví dụ, nếu bạn có thể nhận ra khi nào đối thủ đang mất cân bằng hoặc chuẩn bị tấn công, bạn có thể tận dụng cơ hội để tấn công lại hoặc phòng ngừa hiệu quả.
Để cải thiện khả năng nắm bắt thời điểm, hãy tập luyện trong các tình huống thực tế, chú ý đến cách mà các đối thủ phản ứng và cách bạn có thể điều chỉnh phản ứng của mình cho phù hợp. Các bài tập sparring hoặc drills cụ thể sẽ giúp bạn phát triển khả năng cảm nhận và sử dụng thời gian hiệu quả trong mọi tình huống.
7) Tinh thần
Wrestling nổi tiếng với cường độ cao và phong cách tấn công mạnh mẽ, điều này có thể rất hiệu quả trong No-Gi BJJ. Việc gia tăng nhịp độ và duy trì mức độ hoạt động cao có thể áp đảo đối thủ, buộc họ phải mắc sai lầm hoặc kiệt sức. Cách tiếp cận hăng háo này đặc biệt hữu ích trong các cuộc thi, nơi mà trận đấu thường được quyết định bởi những ai kiểm soát nhịp điệu.
Việc kết hợp tư duy tấn công mạnh mẽ của wrestling vào phong cách BJJ của bạn có nghĩa là luôn tìm kiếm cơ hội tấn công, cho dù qua các đòn takedown, vượt qua guard hay thực hiện các đòn khóa. Nó cũng bao gồm việc không ngừng nỗ lực để kiểm soát, luôn tìm cách nâng cao vị trí của bạn hoặc tạo ra các cơ hội.
Để phát triển cách tiếp cận hăng háo này, hãy tập luyện với sự tập trung vào thể lực và duy trì nhịp độ cao trong các buổi sparring. Rèn luyện sự kiên cường tinh thần và ép bản thân phải hoạt động ngay cả khi đã mệt mỏi. Qua thời gian, điều này sẽ trở thành một phần tự nhiên trong phong cách của bạn, khiến bạn trở thành một đối thủ đáng gờm hơn.
Kết luận
Bằng cách thêm bảy khái niệm thiết yếu này vào quá trình luyện tập No-Gi Jiu-Jitsu của bạn, bạn có thể cải thiện đáng kể kỹ năng grappling và hiệu quả tổng thể trên thảm đấu. Đây là những yếu tố quan trọng giúp bạn áp đảo đối thủ, cả trong huấn luyện lẫn thi đấu. Hãy nhớ rằng việc thành thạo những khái niệm này yêu cầu thực hành liên tục, chú ý đến chi tiết và sẵn sàng vượt ra ngoài vùng an toàn của bản thân.
Nguồn: SIKI dịch