Judo và BJJ: môn nào hiệu quả hơn ?

Brazilian Jiu-Jitsu và Judo là hai trong số những môn võ thuật dựa trên vật rất phổ biến trên toàn thế giới, và cả hai đều hiệu quả trong lĩnh vực chuyên môn của chúng. Cả hai phong cách đều có nguồn gốc từ Jiu-Jitsu truyền thống của Nhật Bản, có niên đại từ khoảng năm 720 sau Công nguyên.

LỊCH SỬ JUDO

Từ “Jiu-Jitsu” có nghĩa là nghệ thuật nhẹ nhàng, và triết lý này vẫn được thể hiện rõ trong Judo và BJJ. Đây là một hệ thống chiến đấu được phát triển để huấn luyện Samurai, một tầng lớp chiến binh mà người ta rất sợ hãi, đã thống trị Nhật Bản trong thời kỳ phong kiến.

Samurai thường mặc giáp, và nhiều đối thủ mà họ thường phải đối mặt cũng vậy. Do đó, Jiu-Jitsu tập trung vào các kỹ thuật ném, khóa tay, siết cổ và các đòn đánh vào các điểm yếu, những kỹ thuật vẫn hiệu quả ngay cả khi đối đầu với những kẻ mặc giáp.

Thời kỳ của Samurai cuối cùng đã kết thúc vào những năm 1870 khi hệ thống phong kiến bị xóa bỏ. Các luật mới được ban hành cấm mọi người mang kiếm, dẫn đến sự suy tàn của Samurai và các trường võ thuật mà họ theo học.

Một võ sĩ Jiu-Jitsu trẻ tuổi tên là Jigoro Kano muốn lan tỏa phong cách chiến đấu này và đã điều chỉnh Jiu-Jitsu truyền thống để làm cho nó dễ tiếp cận hơn với đại chúng. Ông đã mở trường “Kodokan Judo” đầu tiên vào năm 1882. Ông hy vọng việc đổi tên sẽ phân biệt phong cách mới của mình với Jiu-Jitsu tàn bạo hơn mà Samurai thực hành. Judo của Kano nhanh chóng trở nên phổ biến khi các tổ chức thực thi pháp luật và quân đội Nhật Bản áp dụng các kỹ thuật của ông vào chương trình huấn luyện. Kano đã rất hiệu quả trong việc phát triển Judo đến mức ông được mời tham gia Ủy ban Olympic vào năm 1909. Đến năm 1964, Judo đã được đưa vào Thế vận hội Tokyo.

VÀ RỒI BJJ XUẤT HIỆN

Khi Kano biến Judo thành một môn thể thao toàn cầu, một trong những đệ tử của ông, Mitsuyo Maeda, đã mang nghệ thuật vật này đến Brazil. Ông đến Brazil vào năm 1914 và bắt đầu mở trường Judo đầu tiên. Một nhóm anh em gồm Carlos, Helio, Oswaldo và Jorge Gracie đã bắt đầu tập luyện cùng ông, và họ dần dần tập trung vào khía cạnh vật trên mặt đất của Judo: “newaza.” Carlos và Helio Gracie đặc biệt được ghi nhận với việc điều chỉnh các kỹ thuật vật trên mặt đất của Judo đến mức chúng trở thành phong cách chiến đấu độc đáo gọi là Brazilian Jiu-Jitsu. Họ đã sử dụng kỹ năng vật trên mặt đất của mình để thống trị các trận đấu Vale Tudo – không hạn chế – tại Brazil.

Gia đình Gracie cuối cùng đã mang hệ thống vật của họ đến Mỹ và thành lập giải đấu chiến đấu không hạn chế đầu tiên, Ultimate Fighting Championship (UFC). Trong những ngày đầu của MMA, không ai có thể chống lại hệ thống chiến đấu của họ.

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA BJJ VÀ JUDO

BJJ và Judo có nhiều điểm tương đồng vì cả hai đều có nguồn gốc từ Jiu-Jitsu truyền thống. Các kỹ thuật như ném, khóa khớp và siết cổ đều được sử dụng trong cả hai phong cách. Tuy nhiên, điểm khác biệt chính giữa hai môn thể thao này là sự chuyên biệt của chúng: Vận động viên Judo chuyên về các kỹ thuật ném, đòn kéo và quét chân được thực hiện từ tư thế đứng và clinch, trong khi võ sĩ BJJ tập trung vào việc kiểm soát và siết cổ đối thủ trên mặt đất.

Vận động viên Judo tìm cách thực hiện các cú ném hoàn hảo để giành chiến thắng ngay lập tức, trong khi BJJ ưu tiên việc kiểm soát và buộc đối thủ phải đầu hàng trên mặt đất.

SỰ KHÁC BIỆT VỀ QUY TẮC

Quy tắc giữa BJJ và Judo cũng có sự khác biệt rõ rệt. Trong Judo, các kỹ thuật ném và đánh từ tư thế đứng được đánh giá cao và có thể mang lại điểm số lớn hoặc thắng ngay lập tức. Ngược lại, trong BJJ, các trận đấu chủ yếu diễn ra trên mặt đất, và việc kiểm soát hoặc siết cổ là những yếu tố quyết định thắng bại.

Ngoài ra, Judo có những quy tắc nghiêm ngặt hơn về trang phục (gi), trong khi BJJ cho phép võ sĩ mặc nhiều loại trang phục khác nhau, tùy thuộc vào từng giải đấu. Điều này tạo ra những cách tiếp cận khác nhau trong việc huấn luyện và thi đấu.

Có nhiều điểm khác biệt giữa Judo thể thao và Brazilian Jiu-Jitsu (BJJ). Trong khi cả hai môn đều bắt đầu với người tham gia đứng lên, vận động viên Judo có thể giành chiến thắng bằng cách thực hiện những cú ném hoàn hảo lên đối thủ, trong khi vận động viên BJJ chỉ ghi điểm cho các cú takedown.

Trong Judo, bất cứ điều gì được phân loại là “ippon” đều có thể mang lại chiến thắng cho bạn. Một số cách để ghi điểm ippon trong Judo bao gồm:

Ném đối thủ sao cho họ tiếp đất bằng lưng.
Sử dụng khóa khớp hoặc siết cổ để buộc đối thủ phải chịu thua.
Giữ đối thủ trên sàn đấu trong 20 giây.

Người chơi Judo cũng có thể giành chiến thắng bằng cách tích lũy hai “Waza-ari.” Một số cách để ghi điểm Waza-ari bao gồm:

Giữ đối thủ trong tư thế nằm trong 10-19 giây.
Ném đối thủ xuống đất nhưng không làm cho họ tiếp đất bằng lưng.

Trong khi hầu hết các cú takedown đều được phép trong BJJ, Judo không cho phép sử dụng bất kỳ kỹ thuật nào liên quan đến việc nắm giữ chân đối thủ.

QUY TẮC CỦA BJJ

Mục tiêu của một trận đấu BJJ là buộc đối thủ phải chịu thua. Bạn cũng có thể kiếm điểm cho các nhiệm vụ cụ thể mà bạn thực hiện. Đây là cách mà hầu hết các giải đấu BJJ được ghi điểm:

Hai điểm được ghi cho mỗi cú takedown.
Hai điểm được thưởng cho mỗi cú quét.
Ba điểm được thưởng cho việc vượt qua guard.
Bốn điểm được thưởng cho các vị trí chiếm ưu thế như full mount hoặc kiểm soát lưng.
Hai điểm được ghi cho vị trí knee-on-belly.

Nếu không có võ sĩ nào bị buộc phải chịu thua trong một trận đấu BJJ, võ sĩ có nhiều điểm nhất sẽ thắng cuộc.

MÔN NÀO HIỆU QUẢ HƠN ?

Brazilian Jiu-Jitsu (BJJ) và Judo đều là những môn võ hiệu quả cho tự vệ, mặc dù mỗi môn có những điểm mạnh và hạn chế riêng. Cả hai đều có những hạn chế chung, chẳng hạn như việc không có các đòn đánh trong chương trình đào tạo, điều này có thể khiến học viên gặp khó khăn khi đối mặt với các cú đấm và đá.

Tuy nhiên, cả hai phong cách đều tạo ra những grappler rất thành thạo nhờ vào phương pháp luyện tập cường độ cao. Học viên của mỗi môn dành nhiều thời gian để thực hành kỹ thuật của mình với các đối thủ kháng cự. Điều này giúp các kỹ thuật của họ trở nên hiệu quả cao trong những trận đấu thực sự, vì học viên đã quen với việc thực hiện các động tác trên đối thủ đang chống cự.

Một số người cho rằng BJJ với chuyên môn về vật trên mặt đất làm cho nó trở thành hệ thống hiệu quả hơn, và điều này có một phần sự thật. Các võ sĩ BJJ đã thống trị những ngày đầu của MMA, và phong cách này vẫn là một trong những nền tảng tốt nhất. Mặc dù các võ sĩ Judo không thành công bằng trong MMA, nhưng một số người đã đạt đến cấp độ cao nhất, như Ronda Rousey.

Không có phong cách nào vượt trội hơn phong cách kia, vì vậy điều này phụ thuộc vào việc bạn thích phong cách nào hơn. BJJ và Judo là những anh chị em trong cùng một môn võ, và điều đó làm cho chúng trở thành sự bổ sung hoàn hảo cho nhau. Nếu bạn luyện tập một môn, bạn cũng nên luyện tập môn kia. Nhiều kỹ thuật bạn học được ở một môn sẽ chuyển sang môn kia.

Bạn có thể hoàn thiện kỹ năng grappling đứng trong quá trình tập Judo, đồng thời cải thiện khả năng siết cổ và vật trên mặt đất trong các lớp học BJJ. Kỹ năng Judo của bạn sẽ mang lại lợi thế trong các giải đấu BJJ, vì tất cả các trận đấu đều bắt đầu từ tư thế đứng. Kỹ năng newaza của bạn sẽ rất hữu ích trong Judo, nơi bạn có thời gian hạn chế để tìm kiếm các đòn siết trên mặt đất.

Nguồn: SIKI dịch