Sumo, môn võ truyền thống độc đáo của Nhật Bản, không chỉ là một môn thể thao mà còn là biểu tượng văn hóa sâu sắc của đất nước này. Với lịch sử kéo dài hàng thế kỷ, Sumo đã phát triển từ những nghi lễ tôn thờ thần linh thành một môn thể thao chuyên nghiệp thu hút hàng triệu người hâm mộ. Những trận đấu Sumo diễn ra trong đấu trường lớn, nơi các đô vật không chỉ thể hiện sức mạnh thể chất mà còn cả kỹ năng, chiến thuật và tinh thần đồng đội. Trang phục truyền thống, nghi lễ cầu nguyện và phong cách sống của các đô vật Sumo đều mang đậm dấu ấn văn hóa Nhật Bản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá về các truyền thuyết Sumo, nguồn gốc, quy tắc, cũng như những nét đẹp văn hóa độc đáo của môn võ Sumo Nhật Bản, từ đó hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của nó trong đời sống tinh thần của người dân Nhật Bản.
NGUỒN GỐC VÀ LỊCH SỬ
Sumo không chỉ là một thử thách về sức mạnh mà còn là một phần của những nghi lễ tâm linh sâu sắc. Tại nhiều đền thờ, những điệu múa nghi lễ được biểu diễn, trong đó người tham gia được cho là đang vật lộn với các kami – những vị thần linh của Thần đạo. Những nghi thức này từng giữ vai trò quan trọng trong triều đình, nơi đại diện từ các tỉnh được triệu tập để tham gia các cuộc thi trước triều đình, mang lại vinh quang và thể hiện lòng trung thành. Các thí sinh thường phải tự trang trải chi phí cho chuyến đi, tham gia vào những cuộc thi mang tên sumai no sechie, hay "hội sumai". Vào thế kỷ 9, Sumo trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi lễ cung đình, và đến thế kỷ 18, nó đã phát triển thành một hình thức giải trí phổ biến, thu hút sự chú ý của công chúng. Ngày nay, sự hấp dẫn của Sumo đã lan tỏa ra toàn cầu, với ngày càng nhiều võ sĩ quốc tế tham gia vào môn thể thao này, khẳng định vị thế đặc biệt của nó trong lòng người hâm mộ khắp nơi.
Đấu vật Sumo có một lịch sử lâu dài và phong phú ở Nhật Bản, với những dấu ấn sâu sắc từ các tài liệu cổ như Nihon Shoki và Kojiki, nơi mô tả những câu chuyện thần thoại liên quan đến môn thể thao này. Người ta tin rằng Sumo đã xuất hiện từ khoảng thế kỷ thứ 4, khi những con búp bê mô phỏng các đô vật được khai quật từ gò mộ, chứng minh sự tồn tại của hình thức đấu vật này trong quá khứ xa xôi.
Môn thể thao này bắt nguồn từ những cuộc tranh giành quyền lực, nơi mà các trận đấu được tổ chức trước mặt Hoàng đế, gọi là "Trận đấu Tenkan". Theo truyền thuyết, trận đấu đầu tiên diễn ra trước thế kỷ thứ 4 giữa hai nhân vật nổi tiếng: Nomi Sukune từ Izumo và Toma Keihaya từ Yamato. Cả hai đều tự hào về sức mạnh của mình và đã có những màn đá, đấm kịch liệt nhằm giành chiến thắng. Chỉ một thời gian sau, phong cách của đấu vật Sumo đã dần hình thành như chúng ta biết ngày nay.
Đến thời kỳ Edo, môn đấu vật Sumo đã được hoàn thiện, chuyển mình từ những trận đấu đơn giản thành một môn thể thao giải trí quy củ hơn. Các quy tắc và định dạng mà chúng ta thấy hiện nay đã được thiết lập, cho thấy sự phát triển và tinh tế của Sumo qua nhiều thế kỷ, từ những nghi thức cổ xưa cho đến một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản.
PHÁT TRIỂN
Trong thời kỳ Nara và Heian, đấu vật Sumo đã được ghi chép lại một cách thường xuyên, cho thấy sự phát triển của môn thể thao này. Vào thời điểm này, các kỹ thuật như đá, đẩy bằng nắm đấm và đánh bằng nắm đấm đã bị cấm, và theo truyền thuyết, Hoàng đế Seibu, người mê mẩn với huyền thoại về Sumo, đã quyết định ủng hộ môn thể thao này.
Bước sang thời kỳ Kamakura đến Chiến quốc, Sumo trở thành một phần thiết yếu trong việc huấn luyện cho các samurai. Đây cũng là thời điểm khái niệm "tứ vệ" xuất hiện, và những đô vật chuyên nghiệp bắt đầu nổi lên. Danh tướng Nobunaga Oda, nổi tiếng với tài năng quân sự, cũng được cho là một đô vật Sumo xuất sắc.
Khi đến thời kỳ Edo, Sumo không còn chỉ là trò giải trí của các samurai mà đã lan rộng ra cộng đồng. Những "cuộc đấu tố" được tổ chức nhằm quyên góp kinh phí sửa chữa ngôi đền nổi tiếng, với sự tài trợ từ các thương nhân lớn, đã tạo nên nhiều trận đấu nổi bật, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Sau thời kỳ Minh Trị, khi văn hóa phương Tây du nhập, Sumo đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Hình thức thi đấu khỏa thân của nó bị coi là man rợ, nhưng nhờ sự nhiệt huyết của những người đam mê và sự ủng hộ từ hoàng đế, Kokugikan đầu tiên đã được xây dựng vào cuối thời Minh Trị, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của môn thể thao này.
KẾT
Ngày nay, Sumo không chỉ còn là một môn thể thao, mà còn là biểu tượng của sức mạnh, danh dự và truyền thống của đất nước mặt trời mọc. Sự phổ biến của Sumo trên toàn cầu, với sự tham gia của nhiều đô vật quốc tế, chứng tỏ rằng giá trị văn hóa và tinh thần của môn võ này vẫn tiếp tục lan tỏa và hấp dẫn, kết nối những thế hệ khác nhau trong một di sản văn hóa độc đáo. Nhìn về tương lai, Sumo vẫn sẽ giữ vững vị trí quan trọng trong lòng người dân Nhật Bản và tiếp tục chinh phục trái tim của những người yêu mến môn thể thao này trên toàn thế giới.
Nguồn: SIKI